Mae clefyd Ewropeaidd y gwenyn yn haint hysbysadwy statudol sy'n effeithio ar wenyn mêl. O dan y gyfraith mae'n ofynnol i unrhyw wenynwr yng Nghymru neu Loegr sy'n amau bod clefyd Ewropeaidd y gwenyn yn bresennol mewn nythfa y mae'n gyfrifol amdani, hysbysu'r UWG.
Achosir clefyd Ewropeaidd y gwenyn gan y bacteriwm Melissococcus plutonius. Mae'r bacteria yn bathogen a geir yn y perfedd ac maent yn lladd rhai o'r larfâu y maent yn eu heintio. Mae rhai straeniau yn wenwynig iawn ond mae eraill, fel llawer o'r straeniau a geir yn y DU, yn llai gwenwynig. Fodd bynnag, gall lefel is o wenwyndra arwain at heintiau lefel isel neu heintiau mynych.
Mae'r dudalen hon yn disgrifio rhai o arwyddion clefyd Ewropeaidd y gwenyn. I gael dealltwriaeth fwy cynhwysfawr o Ewropeaidd y gwenyn mewn gwenyn mêl, gan gynnwys sut i adnabod arwyddion clefyd Americanaidd y gwenyn a gwahaniaethu rhwng y clefyd hwn a chlefydau mag eraill, darllenwch ein taflen gynghorol ar glefyd y gwenyn mewn gwenyn mêl.
Mae arwyddion o glefyd Ewropeaidd y gwenyn yn cynnwys y canlynol:
Nid yw larfâu sydd wedi'u heintio â chlefyd Ewropeaidd y gwenyn yn gorwedd yn eu celloedd mewn siâp 'C' iach mwyach ac maent yn colli eu golwg wedi'u segmentu tew. Mae rhai yn mynd yn droellog yn eu celloedd ac mae eraill yn edrych fel petaent wedi'u toddi. |
|
Image courtesy: Meg Seymour |
Mae'n bosibl y bydd perfedd larfa wedi'i heintio i'w weld drwy fur tryleu ei gorff. Mae lliw hufennog arno, a achosir gan y màs o facteria sy'n byw ynddo. Dengys y llun hwn rai larfâu melyn yr olwg (saethau du) wrth ochr larfâu normal sy'n wyn fel perl; mae'r larfâu hyn ychydig yn afliwiedig ac nid oeddent yn gorwedd yn eu celloedd yn daclus. |
Image courtesy: Meg Seymour |
Yn gynnar, bydd perfedd y larfa yn dechrau llenwi â bacteria. Mae'r saeth ddu yn y llun hwn yn dangos màs hufennog bach ym mherfedd y larfa; dyma'r màs bacterol. Wrth i'r bacteria luosogi, bydd y màs hwn yn ehangu ac yn llenwi'r rhan fwyaf o'r perfedd. |
Ar ôl marw, bydd y gweddillion larfaol yn troi'n frown. Weithiau bydd larfâu wedi'u heintio yn marw ar ôl iddynt gael eu selio. Pan fydd hyn yn digwydd, gall fod capiau wedi'u tyllu, lle mae'r gwenyn gofal wedi canfod y clefyd ac wedi ymchwilio. | |
Wrth i larfâu marw ddadelfennu ymhellach, byddant yn sychu ac yn troi'n gen brown, sy'n teimlo fel rwber, a gellir eu tynnu'n hawdd o'r gell. Pan fydd nythfa wedi'i heintio'n sylweddol â chlefyd Ewropeaidd y gwenyn, bydd patrwm y mag yn mynd yn dameidiog ac yn afreolaidd wrth i fag marw gael ei dynnu gan y gwenyn gofal. |
Er mwyn rhoi gwybod am achos o glefyd Ewropeaidd y gwenyn a amheuir, cysylltwch â ni cyn gynted â phosibl: nbu@apha.gov.uk
Rhagor o Wybodaeth
Caiff clefyd Ewropeaidd y gwenyn ei reoli o dan Orchymyn Rheoli Clefydau a Phlâu (Lloegr) 2006: https://www.legislation.gov.uk/uksi/2006/342/contents/made
I ddysgu mwy am gyffredinrwydd a dosbarthiad clefyd Ewropeaidd y gwenyn yng Nghymru a Lloegr, darllenwch ein tudalen ar achosion o glefydau: https://www.nationalbeeunit.com/cy/clefydau-a-phlau/adroddiadau-siartiau-a-mapiau/achosion-o-glefydau/